Dawny majątek ziemski położony 15 km na północny wschód od Węgorzewa, na wzgórzu, nieopodal jeziora Oświn (rezerwat Jezioro Siedmiu Wysp - ptaki wodno-błotne),
Siedziba majątku była w Małej Gui, Nowa Guja była folwarkiem pomocniczym; po 1945 r. obydwa miejsca występują pod jedną nazwą -Nowa Guja.
Dobra rycerskie, długi czas dziedziczone w żeńskiej linii, w końcu XIX, w XX w., do 1945 r. przez Schenck von Tautenburg, von Sanden.
Miejsce ważne dla historii badań nad środowiskiem naturalnym; tutaj urodził się i mieszkał znany ornitolog Walter von Sanden (1888-1972), autor popularnych książek przyrodniczych opisujących życie ptactwa wodnego w rejonie wielkich jezior mazurskich. (Pierwsza książka, Guja -jezioro ptaków, Kónigsbcrg 1933), Żona, Edith von Sanden, podzielała pasje męża, była artystką, rzeźbiła, malowała.
Klasycystyczny dwór pochodzi z połowy XIX w., został wzniesiony na miejscu i z wykorzystaniem wcześniejszej budowli. Założony na rzucie prostokąta, jednokondygnacyjny ze ścianką kolankową, przekryty dachem dwuspadowym. Na osi elewacji wzdłużnych obustronny ryzalit, od frontu poprzedzony murowanym, pięciobocz-nym gankiem, (zachowane osiemnastowieczne, dwuskrzydłowe, ozdobne drzwi frontowe, zapewne z wcześniejszego dworu).
