Gietrzwałd stał się sławny dzięki Objawieniom Matki Bożej.
Objawienia miały miejsce 19 lat po Lourdes i trwały od 27 czerwca do 16 września 1877 roku. Głównymi wizjonerkami były: trzynastoletnia Justyna Szafryńska i dwunastoletnia Barbara Samulowska. Obie pochodziły z niezamożnych polskich rodzin. Matka Boża przemówiła do nich po polsku, co podkreślił ks. Franciszek Hipler, w języku takim, jakim mówią w Polsce".
W wielkim skrócie przebieg objawień był następujący: Matka Boża objawiła się pierwszy raz Justynie, kiedy powracała z matką z egzaminu przed przystąpieniem do Pierwszej Komunii świętej. Następnego dnia Jasną Panią" w postaci siedzącej na tronie z Dzieciątkiem Jezus pośród Aniołów nad klonem przed kościołem w czasie odmawiania różańca zobaczyła też Barbara Samulowska. Na zapytanie dziewczynek: Kto Ty Jesteś? Odpowiedziała: Jestem Najświętsza Panna Maryja Niepokalanie Poczęta!"
Na pytanie: Czego żądasz Matko Boża?- Padła odpowiedź: Życzę sobie, abyście codziennie odmawiali różaniec!".
Dalej między wieloma pytaniami o zdrowie i zbawienie różnych osób, dzieci przedłożyły i takie: Czy Kościół w Królestwie Polskim będzie oswobodzony"? Czy osierocone parafie na południowej Warmii wkrótce otrzymają kapłanów?" W odpowiedzi usłyszały: Tak, jeśli ludzie gorliwie będą się modlić, wówczas Kościół nie będzie prześladowany, a osierocone parafie otrzymają kapłanów!"
Wielką cześć Matce Boskiej Gietrzwałdzkiej oddawał prymas Polski kard. Stefan Wyszyński. Odwiedzał to sanktuarium wiele razy. 10 września 1967 roku na 90-lecie objawień koronował cudowny obraz.
Równocześnie Stolica Apostolska zezwoliła na ustanowienie dla diecezji warmińskiej święta Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej na dzień 8 września ze specjalnym formułowaniem mszalnym i brewiarzowym.
10 września 1967 roku nastąpiło koronowanie obrazu. Podczas uroczystości odczytano dekret biskupa warmińskiego Józefa Drzazgi zatwierdzający kult Objawień Matki Boskiej w Gietrzwałdzie jako nie sprzeciwiający się wierze i moralności chrześcijańskiej, oparty na faktach wiarygodnych, których charakter nadprzyrodzony i Boży nie da się wykluczyć!" Wcześniej, 2 lutego 1970 r., papież Paweł VI nadał kościołowi w Gietrzwałdzie tytuł i godność Bazyliki Mniejszej.
